کتاب « تجارب تدریس »
مخاطبین : مدرسین، اساتید، آموزگاران
ناشر : نویسنده
نویسنده : دکتر محسن صدیقی مشکنانی
سال نشر : 1370
تعداد صفحات : 128 صفحه A4
نوع کتاب : الکترونیکی (pdf)
مقدمه:
انگيزه: در فرهنگ ما وقت بسيار پربها دانسته شده است و بر اساس آن ارزش تجربه بيش از ارزش وقت است، چرا كه حاصل بكارگيري وقت و منابع ديگر است. حال اگر اين تجربه از كار در بخش دولتي به دست آمده باشد يعني اين تجربه با وقت و منابعي كه متعلق به تمام مردم است، به دست آمده در اينصورت ميتوان گفت كه تجربه گرانترين بيت المال است. لذا در حفظ و استفاده كامل از آن، كمال اهتمام را بايد داشت.
از سوي ديگر انتقال تجربه به ديگران مهمترين وسيله براي هدف "حفظ و استفاده از تجربه" است و براي انتقال به ديگران، تدوين و ثبت و نشر و همچنين آموزش آن بسيار ضروري ميباشد.
لذا با اينكه مطمئن بودم اين كتاب براي اكثر مدرسين حاوي مطلب جديدي نميتواند باشد، ولي احتمال سودمندي آن براي عزيزاني كه در ابتداي راه تدريس هستند باعث شد تصميم به نوشتن "تجارب تدريس" بگيرم. تجاربي كه در خلال مدت تدريس خود مهمتر از آن در خلال شاگردي از محضر اساتيد محترم به دست آوردهام، دوراني كه بحمدالله برايم تمام نشده است و تا زمان مرگ نيز انشاءالله تمام نخواهد شد.
هدف: در اين كتاب هدف اين نيست كه به موضوعات علم، عالم و معلم پرداخته شود، كه بحمدالله در اين زمينه مطالب فراواني موجود هست (به كتاب آداب تعليم و تعلم در اسلام، كار پرارزش آقاي دكتر سيد محمدباقر حجتي، مراجعه فرمائيد؛ مرجع1). با اينكه متون متعددي در مورد آداب تعليم و تعلم در فرهنگ اسلامي ما آمده است، ولي امر تدريس و نكات مربوط به آن، بخصوص در شرايط كنوني ما كمتر پرداخته شده است. و لذا در اينجا سعي شده است به اموري كه در عمل، يك مدرس با آن سروكار دارد (از انتخاب يك درس تا نحوه تدريس و...) پرداخته شود و در هر مورد نكات لازم ذكر گردد.
استفاده: اين جزوه ميتواند مورد استفاده دانشجويان رشته هاي تربيت مدرس و اصولاً كساني كه ميخواهند به شغل تدريس (بخصوص در دوره هاي كارداني و كارشناسي مؤسسات آموزش عالي كشور) بپردازند، قرار گيرد. در نگارش اين جزوه سعي شده است كه هر نكته به طور جداگانه مطرح گردد تا هر قسمت به طور مستقل نيز قابل استفاده باشد.
محتوا: فصل اول اين جزوه موضوعات كلي اركان آموزش، هدف از تدريس و خصوصيات عمومي مدرس مطرح شده است. فصل دوم حاوي نكاتي است كه اصولاً براي آماده شدن براي تدريس يك درس جديد، مطرح ميشود و لازم است روي تهيه "چهارچوب كلي درس" تأكيد شود. فصل سوم قالب كلي جلسات درس را مطرح ميكند و چون اولين جلسه درس از اهميت و ويژگيهاي خاصي برخوردار است، به طور جداگانه مطرح شده است. اموري كه مدرس در كلاسها و هنگام تدريس با آن برخورد دارد محتواي فصل چهارم را تشكيل ميدهد. در فصل پنجم موضوع امتحان و ارزيابي دانشجو و پيرو آن ارزيابي كار خود مدرس و درس آمده است. موضوعات سرپرستي پروژه هاي دانشجويي و راهنماي دانشجويان به عنوان استاد راهنما و بعضي وظايف ديگر مدرس، در فصل ششم مطرح شده است و بالاخره فصل هفتم حاوي نكاتي است كه در هر حال براي مدرس مطرح ميشود (مثل استفاده از همكاري دانشجويان) و در عين حال در طبقه بندي فصول ديگر جا نميگرفت.
تشكر: در اينجا لازم ميدانم از كليه كساني كه آموخته هايم را مديون آنها هستم، تشكر كنم و همچنين از دانشجوياني كه با بردباري بيتجربگيها و كاستيهاي مرا در تدريس تحمل كرده و ميكنند و بخصوص براي رفع كاستيها نظر داده و ميدهند. و تشكر از خانواده ام كه همراه، يار و كمك كار بوده اند و بخصوص خواهرم خانم زهرا صديقي مشكناني كه زحمت تايپ اوليه اين كتاب را نيز كشيده است.
خواهش: از تمام عزيزاني كه اين جزوه را مطالعه ميكنند خواهش ميكنم با ارسال نظرات اصلاحي خود مرا از استفاده از آن نظرات محروم نسازند.
الحمدلله رب العالمين
محسن صديقي مشكناني
1370
فهرست مطالب
فصل1. كليات
فصل2. آمادگي براي درس
فصل3. قالب جلسات درس
فصل4. اداره كلاس
فصل5. ارزيابي
فصل6. وظايف ديگر
فصل7. نكاتي ديگر